Huawei’nin Sahibi Kimdir ?

Teknoloji dünyasının son yıllardaki en çok konuşulan, en hızlı yükselen ve en büyük zorluklarla mücadele eden oyuncularından biri Huawei. Şirketin ürünleri dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insanın cebinde, evinde ve hatta ülkelerin kritik ağ altyapılarında yer alıyor. Ancak bu devasa kuruluşun arkasındaki beyin ve şirketin mülkiyet yapısı, çoğu zaman merak konusu oluyor.

Bugün, merkezi Çin’in Shenzhen kentinde bulunan bu uluslararası teknoloji liderinin kim tarafından kurulduğunu, nasıl bir vizyonla yönetildiğini ve neden küresel jeopolitik bir gündem maddesi haline geldiğini derinlemesine inceleyeceğiz.

---

I. Kurucu Liderin Portresi: Ren Zhengfei’nin Hayat Hikayesi

Huawei’nin “sahibi” veya daha doğru bir ifadeyle kurucusu ve CEO’su, eski bir ordu mensubu olan Ren Zhengfei’dir. 1944 doğumlu bu vizyoner isim, sadece bir iş insanı değil, aynı zamanda Çin’in teknoloji bağımsızlığı idealinin de sembolüdür.

Askeri Disiplinden Girişimciliğe

Ren Zhengfei’nin hayat yolculuğu, günümüzün küresel ticaret savaşlarını anlamak için önemli ipuçları sunuyor.

• Askeri Geçmiş: Ren Zhengfei, Çin ordusunda mühendis olarak görev yaptı. Bu dönemde edindiği sıkı disiplin, uzun vadeli planlama ve azim kültürü, şirketi kurduktan sonraki yönetim felsefesinin temelini oluşturdu.
• Kuruluş Yılı ve Sermaye: 1987 yılında, ordudan emekli olduktan sonra, sadece yaklaşık 5.000 dolarlık mütevazı bir bütçeyle Huawei’nin temellerini attı. Şirketin ilk amacı, yabancı telekomünikasyon donanımlarını ithal etmek ve Çin pazarına sunmaktı. Kısa sürede kendi ürünlerini üretme hedefine odaklandı.
• “Çin Malı, Çin Yapımı” Anlamı: Şirket adı olan “Huawei” (华为), Çince karakterlerin birleşiminden türemiştir. Kabaca “Çin’in başarısı” veya “Çin’in yaptığı” anlamına gelir. Bu isim, Ren Zhengfei’nin sadece ticari değil, aynı zamanda ülkesi için teknolojik bir bağımsızlık hedeflediğini de gösterir.

Ren Zhengfei, liderlik tarzında “kurt kültürü” olarak bilinen bir yaklaşımı benimsemiş; çeviklik, hedefe odaklanma ve rakiplere karşı agresiflik prensiplerini Huawei’ye aşılamıştır. Bu güçlü ve kararlı yönetim, şirketin kısa sürede bir dünya devi haline gelmesinde belirleyici olmuştur.

---

II. Küresel Liderlik ve Teknoloji Hakimiyeti

Huawei, mütevazı bir başlangıçtan sonra hızla büyüyerek telekomünikasyon sektörünün zirvesine yerleşti.

Ağ Donanımlarında Bir Numara

Şirketin ana odak noktası, başlangıçtan bu yana geniş bant, hücresel sistemler, ağ altyapısı ve telekomünikasyon cihazları üretmek olmuştur. Bu alandaki yoğun yatırım ve uzmanlaşma sayesinde:

• 2012 Dönüm Noktası: Huawei, 2012 itibarıyla köklü rakibi Ericsson’u geride bırakarak, global çapta en büyük ağ ve telekomünikasyon ekipmanı sağlayıcısı konumuna yükseldi. Bu, Çinli bir şirketin Batılı devlere karşı kazandığı tarihi bir zaferdi.
• Küresel Etki: Firma, dünya genelindeki en büyük 50 iletişim operatörünün yaklaşık 45’ine teknoloji ve altyapı desteği sunmaktadır. 140’tan fazla ülkeye hizmet vererek küresel telekomünikasyon omurgasının hayati bir parçası haline gelmiştir.

Araştırma ve Geliştirmeye Adanmışlık

Huawei’nin başarısının temelinde, Ar-Ge’ye (Araştırma ve Geliştirme) olan sarsılmaz bağlılığı yatar.

• Personel Gücü: Şirketin 170.000’den fazla çalışanı bulunmakta ve bunların 76.000’inden fazlası doğrudan yenilikçi projeler üzerinde çalışmaktadır.
• Ar-Ge Enstitüleri: Huawei, Çin, ABD, Almanya, Kanada, Fransa, Rusya ve Türkiye dahil olmak üzere dünya genelinde 21 farklı araştırma enstitüsüne sahiptir. Bu dağılım, şirketin küresel yetenek havuzunu ne kadar önemsediğini gösterir.

2014 yılında 6.4 milyar dolara ulaşan Ar-Ge harcamaları, teknoloji sektöründeki liderliğini koruma ve yeni teknolojilere öncülük etme konusundaki kararlılığının somut bir kanıtıdır.

---

III. Amerika Gerilimi ve Türkiye’nin Kritik Rolü

Huawei, küresel liderliğini pekiştirirken, özellikle ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının merkezine yerleşti. ABD hükümetinin ulusal güvenlik endişeleri gerekçesiyle uyguladığı kısıtlamalar, şirketin tarihinde yeni bir dönemi başlattı.

Google’dan Ayrılış ve Kendi Ekosistemini İnşa Etme

ABD kısıtlamalarının en önemli sonucu, Google’ın Huawei cihazlarına Android işletim sistemi güncellemelerini ve Google Mobil Hizmetlerini (GMS) sınırlaması oldu. Bu durum, şirketi radikal bir değişime itti:

• HarmonyOS Doğuşu: Huawei, bu kısıtlamalara yanıt olarak, 2019’da duyurduğu ve 2021’de küresel olarak tanıttığı HarmonyOS (Hongmeng) işletim sistemini hızla geliştirdi. Bu sistem, akıllı telefonlardan giyilebilir cihazlara kadar geniş bir yelpazede çalışan, Android’den bağımsız, özgün bir platform olma vizyonuyla geliştirildi.
• Mobil Hizmetler Ekosistemi: Google Play Store’un yerini almak üzere Huawei AppGallery’yi, arama hizmetleri için Petal Search’ü ve harita hizmetleri için Petal Haritalar’ı içeren kendi mobil hizmetler (HMS) ekosistemini güçlendirdi. Bu, şirketin küresel teknoloji bağımlılığını azaltma hamlesinin zirve noktasıdır.

🇹🇷 Türkiye: Huawei’nin İkinci Büyük AR-GE Üssü

Türkiye, Huawei’nin küresel stratejisinde hayati bir rol oynamaktadır. ABD ile yaşanan gerginliklerin ardından şirket, ülkemizi stratejik bir merkez üs olarak konumlandırdı.

• 2010’daki Stratejik Adım: Huawei, 2010 yılında İstanbul’da, uluslararası ikinci en büyük Ar-Ge merkezini kurdu. Bu, şirketin Türkiye’ye duyduğu güvenin ve buradaki yetenek potansiyelinin en büyük göstergesidir.
• Yerel Güç: Türkiye’deki iştirakleri ile birlikte 6000’in üzerinde kişiye istihdam sağlayan şirketin çalışanlarının %85’i Türk mühendislerden oluşmaktadır.
• Türk Mühendislerinin İmzası: Şirketin kritik önemdeki arama motoru olan Petal Search, büyük oranda Huawei Türkiye Ar-Ge Merkezi’ndeki Türk mühendisler tarafından geliştirilmiştir. Bu durum, Türkiye’deki Ar-Ge yeteneklerinin Huawei’nin küresel ürünlerine doğrudan katkı sağladığını gösterir.
• Kilometre Taşları: Şirket, 2002’de Ankara’da ilk ofisini açmasından, 2014’te Galatasaray sponsorluğuna, 2015’te tüm operatörlerle 4.5G sözleşmesi imzalamaya ve 2019’da deneyim mağazaları açmaya kadar Türkiye’de önemli adımlar atmıştır. Aynı zamanda Türk Telekom ve Vodafone gibi büyük operatörlerin modem ve altyapı sağlayıcısı olarak kritik bir tedarik zinciri görevini üstlenmiştir.

---

Bir Vizyonerin Mirası ve Devam Eden Mücadele

Huawei Technologies Co. Ltd., temelinde eski bir subay olan Ren Zhengfei’nin vizyonuyla kurulmuş, ancak bugüne gelindiğinde artık tek bir kişiye ait olmanın ötesine geçmiştir. Şirket, çok uluslu yapısı ve küresel operasyonlarıyla, Çin’in teknolojik atılımını temsil eden bir dev haline gelmiştir.

Ren Zhengfei’nin askeri disiplinle kurduğu bu şirket, zorlu küresel siyasi ve ticari engellere rağmen, kendi teknolojik yol haritasını çizmekte kararlıdır. Bu kararlılığın ve bağımsızlık hedefinin en güçlü dayanaklarından biri de, yetenekli Türk mühendislerinin katkılarıyla hızla büyüyen Türkiye’deki Ar-Ge üssüdür.

Huawei’nin geleceği, HarmonyOS ve kendi ekosistemini ne kadar hızlı benimsetebileceğine ve küresel pazarda eski gücünü geri kazanıp kazanamayacağına bağlıdır. Ancak şirketin kurucusundan aldığı savaşçı ruh ve yenilikçilik kültürü, bu zorlu yarışta en büyük güvencesi olmaya devam edecektir.