Borusan Holding’in Sahibi Kimdir ?

Türkiye ekonomisinin ve sanayi tarihinin en önemli kilometre taşlarından biri olan Borusan Holding, adı geçtiğinde akla hemen çelik, otomotiv devleri ve devasa lojistik operasyonları gelir. Birçok kişi için Borusan, Borsa İstanbul’da işlem gören hisseleri veya Boğaz’daki o ikonik “Perili Köşk” binasıyla anılır. Peki, bu büyük şirketler grubunun kurucusu ve mevcut yönetim kademesinde kimler yer alıyor? Borusan’ı küresel bir güce dönüştüren vizyonun arkasında hangi isimler var?

Bu yazımızda, temelleri 1944 yılına dayanan, 12 farklı ülkede yaklaşık 7.500 çalışana istihdam sağlayan ve dört ana sektörde faaliyet gösteren Borusan Topluluğu’nun sahiplik yapısını, tarihsel yolculuğunu ve yönetim felsefesini detaylıca inceleyeceğiz.

Kurucu Vizyoner: Asım Kocabıyık ve Temellerin Atılışı

Borusan Holding’in hikayesi, tek bir kişinin vizyonu ve girişimci ruhuyla başlar: Asım Kocabıyık.

Asım Kocabıyık, henüz bir öğrenci iken, babası tarafından kurulan İstikbal Ticaret firmasında çalışarak iş hayatına atıldı. Takvimler 1944’ü gösterdiğinde, savaş sonrası yeniden şekillenen Türkiye’de, geleceğin sanayide olduğuna dair güçlü bir inanç taşıyordu.

Borusan’ın modern sanayi yolculuğundaki ilk ciddi adımı, 1958 yılında Borusan Boru Sanayi AŞ‘nin faaliyete geçmesiyle atıldı. Bu girişim, topluluğun çelik sektöründeki gücünün temeli oldu. Bunu takiben, 1960’da yine çelik alanında önemli bir yatırım olan Kerim Çelik kuruldu.

1960’lar, Borusan’ın operasyonel kapasitesini katladığı bir dönem oldu. 1968’de Borusan Boru, Sefaköy’deki küçük tesisinden Halkalı’da yer alan 58 bin metrekarelik modern bir alana taşındı. Ertesi yıl, 100.000 ABD Doları tutarındaki ilk yurtdışı satışını Suriye’ye gerçekleştirerek, şirketin küresel ticaret vizyonunun ilk sinyallerini verdi.

Borusan Holding’in Resmi Kuruluşu ve Kurumsal Yapılanma

Asım Kocabıyık, farklı şirketlerdeki girişimlerini tek bir merkezde toplama vizyonuyla hareket ederek, 1972 yılında tüm Borusan firmalarını tek bir şemsiye altında birleştirdi ve Borusan Holding‘in resmi temellerini atmış oldu.

1970’ler sadece çelikle sınırlı kalmadı. 1970’te motor supap aksesuarları üretmek amacıyla kurulan Supsan, 1974 yılında Amerikan Eaton S.r.L. lisansıyla üretime başladı. Bu dönemde, topluluğun finansal yapılanmasında da kritik bir adım atıldı: 1977 yılında Borusan Yatırım kuruldu.

Sanayiden Distribütörlüğe: Otomotiv Devleri ile İş Birliği

1980’li yıllara kadar ağırlıklı olarak imalat sanayisine odaklanan Borusan, 1984 yılında vizyonunu genişleterek distribütörlük alanına adım attı. Borusan Otomotiv‘in kurulmasıyla, lüks segmentin önde gelen markası BMW‘nin Türkiye distribütörlüğünü üstlendi.

Bu ortaklık, günümüzde de başarıyla devam etmekte olup, Borusan Otomotiv portföyüne MINI, Land Rover ve Jaguar Cars gibi dünyanın önde gelen diğer lüks markalarını da eklemiştir.

Küreselleşme ve Enerjiye Odaklanma

1990’ların sonunda ve 2000’lerin başında Borusan, hem kurumsal hem de coğrafi olarak büyümeye devam etti:

• Halka Arz: 1996 yılında Borusan Yatırım hisseleri halka arz edilerek Borsa İstanbul’da (o zamanki adıyla İMKB) işlem görmeye başladı. Bugün bu hissedarlık yapısı, yatırımcıların Borusan’a ortak olmasını sağlamaktadır.
• Küresel Ortaklıklar: 1998’de Mannesmannröhren-Werke AG ile ortaklık kuruldu ve 2001 yılında İtalya merkezli bir boru fabrikası satın alınarak uluslararası büyüme hızlandırıldı.
• Enerji Sektörüne Giriş: 2007’de Maya Enerji hisselerinin yüzde 70’ini alarak enerji sektörüne adım atıldı. 2009’da ise Almanya’nın büyük enerji şirketlerinden EnBW ile stratejik ortaklık kurularak Borusan EnBW Enerji kuruldu.
• Amerika Pazarı: Borusan Boru, 2012’de Gemlik’teki büyük tesisini devreye almasının ardından, 2014 sonunda ABD’nin Houston kentinde yıllık 300 bin ton kapasiteli bir çelik boru üretim tesisini hizmete açtı.

Sahiplikten Yönetime Devir Teslim

Borusan Holding’i kuran ve 57 yıl boyunca yönetimde aktif rol alan Asım Kocabıyık, kurumsal yönetime verdiği önemi göstererek 2001 yılında Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini oğlu Ahmet Kocabıyık‘a devretti. Bu devir teslimle birlikte Asım Kocabıyık, Onursal Başkan unvanını aldı.

Günümüzde Borusan Holding’in Yönetim Kurulu Başkanlığını Ahmet Kocabıyık yürütmektedir. Topluluğun operasyonel yönetiminde ise önemli bir isim daha bulunmaktadır: Erkan Kafadar, 21 Ocak 2020 tarihinden itibaren Borusan Holding Grup CEO’su olarak görev yapmaktadır.

Dolayısıyla, Borusan Holding’in “sahibi” kimdir sorusunun cevabı, kurumsal bir yapıyı işaret eder: Köklü bir aile geleneği ile kurulan, ancak profesyonel yönetim ilkeleriyle yönetilen, halka açık hisseleriyle binlerce yatırımcıya ortaklık imkanı sunan bir şirketler topluluğudur.

Sadece İş Değil: Sanat ve Toplumsal Katkı

Borusan‘ın hikayesi sadece çelik tonajları, otomobil satışları veya enerji santralleriyle sınırlı değildir. Topluluk, 1990’lı yılların başından itibaren kültürel ve eğitim alanında da faaliyetlere başladı.

• 1992’de Asım Kocabıyık Kültür ve Eğitim Vakfı kuruldu.
• 1993’te kurulan Borusan Oda Orkestrası, 1999 yılında Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası (BİFO) adını aldı. BİFO’nun başarısı, 2014 yılında dünyanın en prestijli klasik müzik festivallerinden BBC Proms’a Türkiye’den davet edilen ilk ve tek orkestra olmasıyla zirveye ulaştı.

Holding’in İstanbul’daki merkezi olan, halk arasında Perili Köşk adıyla bilinen tarihi Yusuf Ziya Paşa Köşkü, sadece bir yönetim binası değil, aynı zamanda hafta sonları ziyarete açılan ofis-müze konseptindeki Borusan Contemporary‘ye ev sahipliği yaparak sanata olan bağlılığını gözler önüne sermektedir.

Borusan’ın Faaliyet Alanları ve Yapısı

Bugün Borusan Grubu, dört ana sektör ve Borusan Ventures çatısı altında faaliyet göstermektedir:

• Üretim: Borusan Boru, Borçelik, Supsan
• Makine ve Güç Sistemleri: Borusan Cat
• Otomotiv: Borusan Otomotiv, Borusan Otomotiv Motorsport, ParçaPazarı.com
• Lojistik: Borusan Lojistik, Borusan Limanı, Bukoli
• Enerji: Borusan EnBW Enerji
• Kurumsal Girişim Sermayesi: Borusan Ventures

Borusan Holding’in sahibi; 1944’te vizyonuyla temelleri atan merhum Asım Kocabıyık ve onun bayrağı devrettiği Ahmet Kocabıyık başkanlığındaki yönetim kuruludur. Bu köklü kurum, Türkiye sanayisindeki başarısını, kurucu ailenin prensipleri, profesyonel yönetim kadrosu ve halka açık ortaklık yapısıyla sürdürmektedir.